Υπ.01. ΤΑΞΙΣ - ΛΟΓΟΣ - ΜΕΛΟΣ, α΄ εξαμήνου 110

Λινκ κ. Καραγκούνη : https://conf.aeaa.gr/b/2w6-way-rfx-qw7

Λινκ κ. Λέκκου : https://teams.live.com/meet/9379810084747?p=0mSXaJk1WAKqWPLig4

Λινκ κ. Μέντη - Παπαδάκη : https://conf.aeaa.gr/b/vjf-eli-crt-z5e

Συνοπτική περιγραφή του μαθήματος (syllabus)

Το Μάθημα αποτελεί μία διεπιστημονική προσέγγιση της Εκκλησιαστικής Ψαλτικής Τέχνης, η οποία διδάσκεται σε συνάφεια με το Τυπικό των Ιερών Ακολουθιών και την Ορθόδοξη Υμνογραφία. Στην ύλη του Μαθήματος ενσωματώνονται ιστορικά στοιχεία για εξέλιξη της Ψαλτικής, στοιχεία για την Σημειογραφία και την Θεωρία αυτής, παρακολουθείται η Πατερική Παράδοση περί την Ορθόδοξο Λατρευτική Μουσική, ενώ στο Πρακτικό Μέρος του Μαθήματος διδάσκονται Εμμελής Ανάγνωση και Απαγγελία Λειτουργικών Κειμένων, στοιχειώδης Ψαλτική, Κανονάρχημα, Ισοκράτημα και λοιπά συναφῆ.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

1. Καραγκούνης, Χαριλ. Κωνσταντίνος. Ζητήματα Θεολογίας της Ψαλτικής Τέχνης. 1η έκδ. Αθήνα: Σταμούλης, 2005. [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 22763367]
2. Καραγκούνης, Κωνσταντίνος. Ἄνοιξον ἡμῶν τὸ στόμα καὶ πλήρωσον αὐτὸ τῆς Σῆς αἰνέσεως… Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης, 2018 [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 77121112]
3. Καραγκούνης, Κωνσταντίνος. Όπως αν δυνηθώμεν, απερισπάστως άδειν τε και ψάλλειν και εξομολογείσθαι σοι: Δοκίμια γιὰ τὴν ἱερὰ Ψαλμωδία καὶ τὴν Ψαλτικὴ Τέχνη. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης, 2020. [Κωδικός στον Εύδοξο: 94951750]
4. Φίλιας, Γεώργιος. Εισαγωγή στην Ιστορία και θεολογία των Εκκλησιαστικών Ύμνων. Αθήνα: Σταμούλης, [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 77110826]
5. Αγιορειτικόν τυπικόν της εκκλησιαστικής ακολουθίας. 3η έκδ. Αθήνα: Καστανιώτης, 1995. [Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 16717]

Προτεινόμενη κατανομή διδακτέας ύλης

1. – Η θέση της Ψαλμωδίας στην Ορθόδοξη Λατρεία μέσω Πατερικών Κειμένων – Εισαγωγή στο Τυπικό – Εισαγωγή στην Ορθόδοξο Υμνολογία – Γνωριμία με την Ορθόδοξη Ανατολική Λατρευτική Μουσική (Βυζαντινή Μουσική / Ψαλτική Τέχνη) – Κανόνες Εκκλησιαστικής Αναγνώσεως.

2. – Η θέση της Ψαλμωδίας στην Ορθόδοξη Λατρεία μέσω Πατερικών Κειμένων – Γένεση του Τυπικού – Περίοδοι Εξελίξεως της Ορθοδόξου Υμνολογίας – Ιστορική Επισκόπηση της Βυζαντινής και μετα-Βυζαντινής Ψαλτικής Τέχνης – Κανόνες Εκκλησιαστικής Αναγνώσεως.

3. – Η θέση της Ψαλμωδίας στην Ορθόδοξη Λατρεία μέσω Πατερικών Κειμένων – Εξέλιξη του Τυπικού στους πρωτοχριστιανικούς αιώνες – Περίοδοι Εξελίξεως της Ορθοδόξου Υμνολογίας – Ιστορική Επισκόπηση της Βυζαντινής & μετα-Βυζαντινής Ψαλτικής Τέχνης – Άσκηση Εκκλησιαστικής Αναγνώσεως.

4. – Η θέση της Ψαλμωδίας στην Ορθόδοξη Λατρεία μέσω Πατερικών Κειμένων – Εξέλιξη του Τυπικού έως την Εικονομαχία – Α΄ Περίοδος Εξελίξεως της Ορθοδόξου Υμνολογίας – Ιστορική Επισκόπηση της Σημειογραφίας της Βυζαντινής και μετα-Βυζαντινής Ψαλτικής Τέχνης – Άσκηση Εκκλησιαστικής Αναγνώσεως.

5. – Η θέση της Ψαλμωδίας στην Ορθόδοξη Λατρεία μέσω Πατερικών Κειμένων – Εξέλιξη του Τυπικού από την Εικονομαχία έως τον ΙΑ΄ αιώνα – Α΄ Περίοδος Εξελίξεως της Ορθοδόξου Υμνολογίας – Ιστορική Επισκόπηση της Σημειογραφίας της Βυζαντινής και μετα-Βυζαντινής Ψαλτικής Τέχνης – Άσκηση Εκκλησιαστικής Αναγνώσεως.

6. – Η θέση της Ψαλμωδίας στην Ορθόδοξη Λατρεία μέσω Πατερικών Κειμένων – Εξέλιξη του Τυπικού από την Εικονομαχία έως την Άλωση – Α΄ Περίοδος Εξελίξεως της Ορθοδόξου Υμνολογίας – Ιστορική Επισκόπηση της Σημειογραφίας της Βυζαντινής και μετα-Βυζαντινής Ψαλτικής Τέχνης – Άσκηση Εκκλησιαστικής Αναγνώσεως.

7. – Η θέση της Ψαλμωδίας στην Ορθόδοξη Λατρεία μέσω Πατερικών Κειμένων – Εξέλιξη του Τυπικού· εγκατάλειψη του Ασματικού Τυπικού – Α΄ Περίοδος Εξελίξεως της Ορθοδόξου Υμνολογίας – Ιστορική Επισκόπηση της Σημειογραφίας της Βυζαντινής και μετα-Βυζαντινής Ψαλτικής Τέχνης – Άσκηση Εκκλησιαστικής Αναγνώσεως.

8. – Η θέση της Ψαλμωδίας στην Ορθόδοξη Λατρεία μέσω Πατερικών Κειμένων – Εξέλιξη του Τυπικού· επικράτηση του Μοναστικού Τυπικού στις Ενορίες – Α΄ Περίοδος Εξελίξεως της Ορθοδόξου Υμνολογίας – Ιστορική Επισκόπηση της Μελοποιίας της Βυζαντινής και μετα-Βυζαντινής Ψαλτικής Τέχνης – Άσκηση Εκκλησιαστικής Αναγνώσεως.

9. – Η θέση της Ψαλμωδίας στην Ορθόδοξη Λατρεία μέσω Πατερικών Κειμένων – Κώδικες Τυπικού – Α΄ Περίοδος Εξελίξεως της Ορθοδόξου Υμνολογίας – Ιστορική Επισκόπηση της Μελοποιίας της Βυζαντινής και μετα-Βυζαντινής Ψαλτικής Τέχνης – Άσκηση Εκκλησιαστικής Αναγνώσεως και Απαγγελίας.

10. – Η θέση της Ψαλμωδίας στην Ορθόδοξη Λατρεία μέσω Πατερικών Κειμένων – Τυπικό· από τα χειρόγραφα στα έντυπα Τυπικά – Α΄ Περίοδος Εξελίξεως της Ορθοδόξου Υμνολογίας – Ιστορική Επισκόπηση της Μελοποιίας της Βυζαντινής και μετα-Βυζαντινής Ψαλτικής Τέχνης – Άσκηση Εκκλησιαστικής Αναγνώσεως και Απαγγελίας.

11. – Η θέση της Ψαλμωδίας στην Ορθόδοξη Λατρεία μέσω Πατερικών Κειμένων – Τυπικό και λοιπές Λειτουργικές Τέχνες – Α΄ Περίοδος Εξελίξεως της Ορθοδόξου Υμνολογίας – Ιστορική Επισκόπηση της Κωδικογραφίας της Βυζαντινής και μετα-Βυζαντινής Ψαλτικής Τέχνης – Άσκηση Εκκλησιαστικής Αναγνώσεως και Απαγγελίας.

12. – Η θέση της Ψαλμωδίας στην Ορθόδοξη Λατρεία μέσω Πατερικών Κειμένων – Τυπικό και λοιπές Λειτουργικές Τέχνες – Α΄ Περίοδος Εξελίξεως της Ορθοδόξου Υμνολογίας – Ιστορική Επισκόπηση της Κωδικογραφίας της Βυζαντινής και μετα-Βυζαντινής Ψαλτικής Τέχνης – Άσκηση Εκκλησιαστικής Αναγνώσεως και Απαγγελίας

13. – Η θέση της Ψαλμωδίας στην Ορθόδοξη Λατρεία μέσω Πατερικών Κειμένων – Τυπικό και λοιπές Λειτουργικές Τέχνες – Α΄ Περίοδος Εξελίξεως της Ορθοδόξου Υμνολογίας – Ιστορική Επισκόπηση της Κωδικογραφίας της Βυζαντινής και μετα-Βυζαντινής Ψαλτικής Τέχνης – Άσκηση Εκκλησιαστικής Αναγνώσεως και Απαγγελίας.

Μέθοδοι αξιολόγησης

• Η γλώσσα αξιολόγησης είναι η Ελληνική.
• Γραπτή Εξέταση δύο (2) ωρών, στην οποία οι φοιτητές εξετάζονται με ερωτήσεις ανάπτυξης ή με ερωτήσεις τύπου Σωστό/Λάθος. Οι ερωτήσεις διερευνούν όχι μόνο την έκταση των γνώσεων, αλλά και την κατανόησή τους.
• Προφορική Εξέταση, σε Εμμελή Ανάγνωση, Εμμελή Απαγγελία.
• Το ελάχιστο βαθμολογικό όριο για την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος είναι ο βαθμός πέντε (5) με άριστα τον βαθμό δέκα (10).

Μαθησιακά αποτελέσματα

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα έχουν έλθουν σε επαφή με τον λειτουργικό πλούτο της Ορθοδόξου Λατρείας, του Τυπικού και της Υμνογραφίας αυτής, καθώς και της Εκκλησιαστικής Ψαλτικής Τέχνης.